Çocukların hem zihinsel hem de sosyal kimlikliklerinin gelişmesi için oyun ve etkinliklerin ne kadar önemli olduğunu söylemeye gerek yoktur. Kendi başlarına oynayacakları oyunlar ya da yapacakları aktivitelerin dışında sizinle birlikte geçirecekleri vakit ve bu esnada öğrenecekleri şeyler de büyük önem taşımaktadır. O yüzden çocuğunuzla vakit geçirirken hem eğlenceli hem de öğretici aktiviteler oluşturmanız gerek.
Modern çağın çocukları tablet, cep telefonları ve bilgisayarlar ile büyüyor. İnternet üzerinden yaratıcılığın geliştirilebildiği ya da öğretici içerikte uygulamalar bulunsa da o yaş dönemlerindeki çocukların saatlerce teknolojik aletler ile vakit geçirmesi doğru değil. Genelde aileler sürekli ağlayan çocuklar için ya da çocuklarını bir şeye teşvik etmek için ya da kendileri işte çalışırken sıkıntı çıkarmamaları için çocuklarının uzun süre tablet, telefon gibi cihazları kullanmalarına izin veriyorlar. Ancak uzmanlar bu davranışın tamamen yanlış olduğunun altını önemle çiziyorlar. Tabi ki bu imkanlardan tamamen mahrum bırakmak da doğru değil ama makul sürelerde bir kullanım süresi sağlamak bu noktada çok önemli. Ayrıca eğer çocuğunuz çoktan bu tip cihazlara alıştıysa onu bunların başından kaldırabilmek için seçeneğiniz aktivitelerde de yaratıcı davranmanız gerektiğini vurgulayalım.
- Birlikte Boyama Yapın
Çocuğunuzun el becerisi, renk algısı ve yaratıcılığını gelişmesi için en güzel yöntemlerden biri boyama yapmaktır. Çeşitli kitapevlerinde ya da internet üzerinde bazı sitelerde o yaş grubuna uygun, onların seveceği türden çeşit çeşit boyama kitapları bulunmakta. Hatta onun zevkine hitap etmesi için bu seçimi birlikte yapabilirsiniz. Boyama yaparken de ona bir cismin illa şu renkte olması gerektiği gibi zorunluluklardan bahsetmeyin çünkü bu çocuğunuzun yaratıcılığını öldüren bir durum. Bırakın güneşi mavi gökyüzünü pembe boyasın. Sonuçta bu onun bakış açısı.
- El İşi Malzemeleri İle Farklı Şeyler Yapın
Rengarenk el işi kağıtları ve malzemeleri ile çocuğunuzun hem renk algısını hem cisimleri tanımasını hem de çeşitli bilgileri öğrenmesini sağlayabilirsiniz. Nasıl mı? İsterseniz renkli bir fon kağıdı üzerine, çeşit çeşit araç ve gereçleri çizebilir ve böylece cisimleri tanımasını öğrenebilirsiniz. Ya da renkli kartonlar, plastik malzemeler veya renkli el işi kağıtları ile bazı hayvanları yapabilir ve bunlar hakkında kısa bilgiler verebilirsiniz. Böylece hem görsel hem de işitsel olarak bu hayvanları tanıyacak, renkleri öğrenecek ve bu bilgileri özümseyecektir. Üstelik bu esnada hem siz eğleneceksiniz hem de çocuğunuz.
- Ona Sayıları ve İsmini Yazmayı Öğretin
Eğer çocuğunuz 2-3 yaşlarında ise ona artık yavaş yavaş sayıları öğretmenin vakti geldi demektir. Bu yüzden sizler için güzel aktiviteler önereceğiz. Örneğin; lego ya da kapak gibi fazla sayıda cismi bir kutu içerisine sayarak atın ve daha sonra aynı işlemi onun yapmasını sağlayın. Böylece kutu içerisinde kaç tane cisim biriktiğini sayarak öğrenmiş olabilir. Eğer çocuğunuz 4-5 yaşlarında ise, adını soyadını yazma gibi temel yazı bilgilerini hatta alfabeyi öğretebilirsiniz. Şimdiki çocukların ne kadar hızlı öğrendiğini gördükçe şaşıracaksınız.
- Birlikte Kitap Okuyun
Bilindiği üzere kitap okuma alışkanlığı çocukluk zamanında kazanılır. Bu yüzden ne kadar erken başlanırsa o kadar etkili olacaktır. Bunun için çocuğunuzun okuma yazma öğrenmesine gerek yok. Daha küçük yaşlarda onu kitaplar ile tanıştırarak ileride bu bağının daha da güçlenmesini sağlayabilirsiniz. Çocuklar için renkli hatta 3 boyutlu kitapların olduğunu biliyorsunuzdur. Bu kitaplardan çeşit çeşit alarak her gün birkaç sayfa okumanız yeterli olacaktır. Bunu yaptıktan sonra anlama, yorumla ve dinleme yeteneğini geliştirmek için ona kitabı bir de kendisinin okumasını söyleyin. Böylece kitaptan anladığını kendi cümleleri ile yorumlama şansını ona tanımış olabilirsiniz. Eğer öykü içerisinde eğitici konular varsa bu konulardaki önemi onunla tartışabilir ve ona düşüncelerini sorabilirsiniz. Örneğin; kaplumbağa ve tavşan hikayesinde, “ sence tavşan burada ne yapmalıydı? Kaplumbağa neden üzülmüş olabilir “ gibi sorular sorarak ne düşündüğünü ve olayları nasıl yorumladığını öğrenebilirsiniz. Anlama, yorumlama ve anlatma becerilerini en çok geliştiren aktivitelerden biri olan kitap okuma etkinlikleri, mutlaka yapılması gereken aktiviteler arasında yer almalıdır.
- Birlikte Yemekler ve Tatlılar Yapın
Hemen hemen her çocuğun en sevdiği şeydir ailesi ile birlikte bu tarz şeyler yapmak. Cinsiyet gözetmeksizin hem erkek hem de kız çocuklarının yardım bilincini geliştirmek ve sosyal becerilerini artırmak için birlikte basit yemekler ve basit tatlılar yapabilirsiniz. Bu esnada ona kolay görevler verin. Örneğin; pastayı süslemek, yumurta ile sütü karıştırmak gibi. Üzerine ya da yere dökülen maddeler için ona kızmayın. Çünkü bu suçluluk duygusu hissetmesine neden olur ve yardım bilincinin gelişmesini engeller. O yüzden bırakın dökülen dökülsün, çocuğunuz kendisini özgür hissetmedikten sonra yaptığı aktiviteler onun gelişimini sağlamaz. Sadece olaylara sizin bakış açınızdan ya da sizin dayattığınız bakış açılarından bakmaya başlar. İlerleyen yaşlardaki kimliğini ve kendi fikirlerini oluşturmasını sağlamak için ona oyun ve aktiviteler esnasında fazla müdahale etmemeye çalışın. Ya da bu müdahalelerde keskin tepkiler vermeyin.
- Birlikte Eğitici Seyahat Oyunu Oynayın
Bu oyunu istediğiniz gibi süsleyebilirsiniz. Ancak yapmanız gereken temel amaç ona ülke ya da şehirleri tanıtmak olsun. Örneğin basit bir dünya haritası alın, ya da 3 boyutlu dünya küreleri üzerinden de bunu yapabilirsiniz. Bu haritalar üzerinden rastgele bir ülke seçin. Buraya bir tatil düzenlemeye karar verin. Ancak ülke hakkında basit ve önemli bilgiler vermeyi unutmayın. (örnek ülkeniz İtalya ise, başkentinin Roma olduğunu ve burada çok güzel pizzalar yapıldığını söyleyebilirsiniz.) Bu bilgileri oyun içerisine serpiştirdiğinizde hem eğitici hem zevkli hem de eğlenceli bir aktivite yapmış olacaksınız birlikte
Bonus: Ona Hayvan Sevgisi Aşılamak İçin Birlikte Sokak Hayvanları İçin Mama Kapları Yapın
O yaşlarda çocuklar için iki seçenek vardır ya hayvanlardan korkma ya da onları sevme. Hemen hemen her çocuk hayvanları sever ama bazıları onların ani tepkileri nedeniyle ya da ailelerinde hayvanlardan korkan birinin olması nedeniyle bu konuda travmalar yaşayabilir. Ve bu travma ilerleyen yaşlarda da aşırı tepkiler ile devam edebilir. Bunun olmaması için çocuklara hayvan sevgisi aşılamak şart. Onların korkutucu olmadıklarını gösterip anlatmanızın yanı sıra, onları beslemek için ev içerisinde birlikte bir mama kabı tasarlama aktivitesi de yapabilirsiniz. Çeşit çeşit kapları birlikte süsleyebilir ya da en baştan evde kullanmadığınız malzemeler ile mama kaplarını kendiniz yapabilirsiniz. Mama kapları bittikten sonra içerisine mama koyarak birlikte bu kapları bahçe ya da kapınızın önüne koyarak sevimli dostlarımız da güzel bir yardımda bulunabilirsiniz. Bu etkinlik sayesinde hem çok zevk alacak hem sorumluluk bilinci, merhamet ve sevgi gibi olumlu duygularının pekişmesine yardımcı olacaksınız.
Not: Çocuk gelişiminde onunla birlikte kaliteli vakitler geçirmeniz, onu dinlemeniz, onunla iletişim kurmanız ve onu önemseniz gibi hususlar son derece önemlidir. Onlar sizin davranışlarınızın yansımasıdır. O yüzden agresif bir çocuk sahibi iseniz önce onu değil kendinizi yargılayın. Ve onlara her daim sevgi ile yaklaşmak şefkat göstermek gerektiğini unutmayın.
