Mars’ta hayat mümkün mü yoksa giden herkes ölecek mi?

0 155

Mars’a beşerli seyahatlerin başlamasına daha çok var fakat çalışmalar süratle sürüyor. NASA yeni Mars vazifesi kapsamında Perseverance aracını Mars’a indirmişti. Keza bir başka yandan Çin de Zhurong ismini verdiği Mars gezgini ile çalışmalarını sürdürüyor. Mars’ta hayatın kırıntılarını arayan bilim insanları bu noktada Kızıl Gezegen’in ‘canlılar için’ yaşanabilecek bir yer olup olmadığını araştırıyor.

Mars’ta yapılan çalışmalar sahiden büyük kıymet taşıyor çünkü, insanlığın farklı gezegenlerde yaşayıp yaşayamayacağı uzun yıllardır bir merak konusu. Bu kapsamda NASA ve SpaceX güçlerini birleştirdi ve yeni bir vazifeye yelken açtılar.

MARS’TA ÖMÜR MÜMKÜN MÜ?

Dünyanın en büyük iki uzay çalışmaları yapan kurumu olan NASA ve SpaceX birinci defa devlet ve özel kurumun birleşmesi olarak da kayıtlara geçmişti. Bu noktada NASA ve SpaceX insanları Dünya’dan Mars’a ve oradan tekrar Dünya’ya nasıl ulaştıracak? Bu sorunun yanıtını vermek ismine bir derleme hazırlayan Scitech Daily, seyahat hakkında daha fazla fikir sahibi olmayı sağlıyor.

Yapılan çalışmalar Mars yüzeyinin iklim şartlarının uygun olmadığı tarafında olsa da yeniden de bilim insanları çalışmalarını bu istikamette sürdürüyor. Birinci etapta en büyük zorluğun ve kısıtlamanın seyahati yapmak için gereken yüklerin kütlesi oluyor. Çünkü uzay aracı, beşerler, yakıt ve öbür gereçler derken kütle epey artacak ve yakıt tüketimi de buna bağlı olarak artacak.

Yararlı yük denilen tartılar ‘araçlardan çıkartılamayan’ ve kullanılması gereken gereçleri içeriyor. Yararlı yük dediğimiz ise genellikle fırlatma aracının toplam kütlesinin yalnızca küçük bir yüzdesidir lakin yeniden de ehemmiyet arz ediyor.

YAKIT SORUNU OLACAK

Yararlı yükün daha anlaşılır olması için Apollo 11’den bahsetmek gerekiyor. Ay’a fırlatılan Saturn V roketi toplamda 3 bin ton ağırlığındaydı. Bu yükün 140 tonu birinci fırlatma kütlesinin yüzde 5’i olurken, alçak Dünya yörüngesine 50 tonunu fırlatabildi.

Kelam konusu örnekten yola çıkarak, kütle, bir Mars uzay aracının boyutunu ve uzayda neler yapabileceğini hudutlar. Her hareket hareketi roket motorlarını ateşlemek için ekstra yakıta mal olur ve istenmeyen bir durum. Çünkü yakıtın istenilen vakitten evvel bitmesi demek araçtaki beşerler için bir felaket olur.

Neyseki SpaceX’in planı, mürettebatlı Starship aracının başka olarak fırlatılan bir yakıt tankeri tarafından uzayda yakıt ikmali yapılmasını da içeriyor. Bu, yörüngeye tek bir fırlatmada taşınabileceğinden çok daha fazla yakıtın taşınabileceği manasına geliyor.

Bir başka yandan vakit epey kıymetli. Öteki gezegenlere mürettebatsız bir uzay aracı gönderen misyonlar, genellikle Güneş etrafındaki karmaşık yörüngelerde seyahat ediyor. Maksatlarına ulaşmak için kâfi ivme elde etmek maksadıyla farklı gezegenlerin etrafında tesirli bir biçimde sapmak için yerçekimi yardımı hareketleri kullanılıyor ve bu da tasarruf sağlıyor.

HER SANİYENİN EHEMMİYETİ VAR

Yapılan bu hareket hareketleri çok fazla yakıt tasarrufu sağlıyor lakin bir öbür yandan amaçlarına ulaşması yıllar süren misyonlarla sonuçlanabiliyor. Açıkçası bu, insanların yapmak istemeyeceği bir şey. Beşerli vazifelerde ‘her geçen saniyenin’ bir değeri bulunuyor.

SpaceX’e nazaran bir uzay aracı Mars’a altı ayda ulaşabilir lakin gerçek kestirim ettiniz bu fazla yakıta mal olur ve bilhassa beşerli uçuşlarda geri dönüşte epeyce büyük sorun çıkartabilir.

Bir öbür yandan inançlı iniş hayli kıymetli. Mars’a ulaşan beşerli grubun üstteki meseleleri aşması durumunda karşısına çıkacağı bir başka eza ise ‘güvenli iniş’ olacak. Mars’ın avantajı atmosferinin Dünya’ya oranla 100 kat daha ince olmasında yatıyor.

NASA HAVA YASTIĞI KULLANIYOR

Bu sayede sürtünme ve sürüklenme üzere durumlar çok daha az gerçekleşir. Kulağa düzgün bir şey üzere geliyorsa da maalesef bu uygun bir durum değil ve inançlı iniş için yardıma muhtaçlık olacak. Birtakım vazifelerde inançlı iniş için NASA hava yastıklarını kullanıyor. Bir öteki yandan ise iticiler de kullanılabiliyor. İtici gücü kullanmak demek daha fazla yakıt harcamak manasına geliyor ve bu istenilen bir durum değil.

Mars’ta ömür nasıl olacak? Bir Mars günü 24 saat 37 yani aslında Dünya’ya epeyce yakın. Bir başka yandan ince atmosferi sebebiyle iklimler ortasında geçişler çok süratli olurken öte yandan ısının tutulması epeyce sıkıntı olduğu için gece ve gündüz sıcaklıkları ortasındaki fark da epey yüksek.

Mars’ta azamî sıcaklık 30 derece olurken, en düşük -140 kadar oluyor. Gezegenin ortalama sıcaklığı ise -63 oluyor ve bu Dünya’daki en soğuk yer olan Güney Kutbu’nda ortalama kış sıcaklığı -49 olduğu göz önüne alındığında, Mars şu anda insan hayatına uygun değil.

Mars’ta hayat mümkün olacak elbette fakat şu an için imkansız. Tekrar de insanların bu türlü şartlarla nasıl başa çıkacaklarını görmek için Dünya’da birkaç simülasyon denemesi yapılıyor.

En büyük ve son zorluk ise Dünya’ya geri dönüş seyahati oluyor. Apollo 11, Dünya’nın yörüngesinden kaçmak için gereken suratın çabucak altında olan yaklaşık 40.000 km / s süratle Dünya atmosferine girmeyi başardı.

MARS UZAY ARACI DÜNYA’YA GELİRKEN YAVAŞLAMASI LAZIM

Mars’tan dönen uzay aracı, Dünya’ya varmak için kullandıkları yörüngeye bağlı olarak 47.000 km / s ile 54.000 km / s ortasında yine giriş suratlarına sahip olacak. Bu noktada yavaşlaması gerekiyor lakin bu daha fazla yakıt kullanması manasına geliyor ve insanları taşıyan bir aracın yarı yolda kalmasını istemeyiz.

Üstte sıraladıklarımız bir Mars misyonunun karşılaştığı zorluklardan yalnızca birkaçı ve burada başarılı olmak için gerekli tüm teknolojik yapı yeni geliştiriliyor. Yalnızca vakti ve parayı hakikat harcayıp hepsini bir ortaya getirmemiz gerekiyor.

Kaynak: Milliyet

Cevap bırakın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.