Toplumda “uykuda diş gıcırdatma”, “uykuda diş sıkma” olarak isimlendirilen sorun yani bruksizm sorunu; çoğunlukla uyku sırasında, alt ile üst dişlerin birbirine sürtünmesi ve dişlerin sıkılması durumudur.
Toplumumuzda esasen sıkça görülen bu sorun, bilhassa pandemi devrinde ortaya çıkan ruhsal baskıyla birlikte daha fazla yaşanmaya başlamıştır.
Hastalar uykularında dişlerini istemsiz bir halde sıkabilir yahut gıcırdatabilirler.
O denli ki şiddetli diş sıkma sorunu yaşayan birtakım hastalar, sabah uyandıkları vakit çene kaslarında yorgunluk hissedebilir ve çenede ağrı oluşmasından şikayetçi olabilirler. Hatta bazen ağız açmada zorluklara maruz kalabilirler.
Bruksizm dediğimiz sorun, kişinin dişlerini sıkması ya da dişlerini gıcırdatması formunda görülebileceği üzere her ikisinin yaşandığı formda de görülebilir.
Bruksizm tedavi edilmezse ne olur?
Bruksizm sorunu tedavi edilmediği durumlarda; baş ağrısı, dişlerin ağrıması, aşınması, dişlerin sallanması ve kırılması, çene kaslarında ağrı, dişlerde hassasiyet, çene eklemi hasarları üzere durumlara yol açabilir.
Diş sıkma ve diş gıcırdatma sorunu en çok kimlerde görülür?
Bruksizm (diş gıcırdatma) genellikle ruhsal faktörlerden kaynaklanır. Bu ruhsal durumlar anksiyete, gerginlik, gerilim, kızgınlık, kıskançlık üzere durumlardır.
Bruksizmde hastaların mizacı da çok kıymetlidir. Agresif, hiperaktif, sabırsız, titiz, rekabetçi kişilik tiplerinde bruksizm hadiselerine daha sık rastlanır.
Çene ve dişlerde ayrıyeten protez yahut dolgularda oluşan bozukluklar da diş gıcırdatmaya sebep olabilir. Yetersiz beslenme, alkol, kafein ve tütün kullanımı bruksizmin oluşma riskini artıran etkenlerdendir.
Bruksizmi ortadan kaldıran bir tedavi var mı?
Birinci olarak altını çizmem gereken nokta şudur:Bruksizm sorununda temel tedavi, şahısların gerilim yaşatan niyet, ortam ve olaylardan uzak durmasıdır. Zira bu sorunu büsbütün ortadan kaldıran, belli bir tedavi metodu şimdi yoktur.
Bu sebeple yapılan tedaviler, kollayıcı; bruksizmin ziyan veren tesirlerini önlemeye yöneliktir. Yani tedavi, dişlerde ve çene ekleminde oluşma ihtimali olan kalıcı ziyanları ve ağrıyı ortadan kaldırmayı maksatlar.
Bruksizm hastalarına uygulanan tedavi formülleri
1-Splint (Gece plağı)
Biz uzmanlar hastalarımıza sıkma sırasında dişlerde oluşan ziyanları engellemek ismine ‘splint’ isimli şeffaf plastikten yapılmış gece plaklarını öneriyoruz.
Gece plakları, kişinin dişlerini sıkmasını engellemez fakat sıkmaya bağlı oluşacak olan diş eti çekilmeleri, kemik erimeleri, kaslardaki ağrı üzere sorunların önlenmesine yahut minimuma indirilmesine yardımcı olur. Bu plaklar çoğunlukla gece uyurken kullanılır.
Dişleri aşınmaktan korur, sıkma nedeniyle oluşan çok kuvvetleri dağıtır, kas ve eklem kaynaklı ağrıları tedavi ederler.
2-Botoks
Bruksizm tedavisinde uygulanan bir prosedür de botoks uygulamasıdır. Bu uygulamayla bireylerin çiğneme kaslarının zayıflaması sağlanır. Sıkma şiddetini yani kas kuvvetini azaltmak için çiğneme kaslarına uygulanan botoks süreci 6 ayda bir yineleme ister.
Muhakkak aralıklarda uygulanan sistem sonrasında kaslar güç kaybettiği için diş sıkmanın oluşturduğu kuvvet azalır ve hastaların bruksizmi daha kolay tolere etmesi sağlanabilir. Botoks uygulaması sıkmayı büsbütün engellemez, sıkmanın şiddetini azaltır.
3-Kas gevşetici ilaçlar
Uykuda dişlerini sıkan ve bu nedenle kaslarında ağrı oluşan hastalara, doktorları tarafından kas gevşetici ilaçlar tavsiye edilebilir. Ancak rastgele bir şikayeti olmayan hastaya diş sıkması için kas gevşetici ilaç yazılması hakikat değildir.
4-Antidepresan ilaçlar
Kimi antidepresan ilaçların diş sıkmayı engellediği yahut azalttığı bilinmekle birlikte yalnızca diş sıkmak için verilmesi tartışmalıdır. Çok sıkan hastalarda denenebilir.
Kaynak: Milliyet